آموزش نرم افزار REVIT MEP
با تشکر از قاسم آریایی
www.aryaahora.com
آموزش نرم افزار REVIT MEP
با تشکر از قاسم آریایی
www.aryaahora.com
عنوان: نرم افزار طراحی داکت و سایزینگ داکت ها
توضیحات: مهندس محمد اسماعیلی
ویژگی های سیستم VRV
خصوصیات ویژه سیستم VRV III شرکت دایکین ژاپن نسبت به سایر شرکت ها گرمایش مستمر در حالت Defrost گرمایش مستمر در حالت oil return عدم قطع عملکرد دستگاه در هنگام تغییر حالت از سرمایش به گرمایش در حین Heat recovery گرمایش مستمر در حالت Defrost VRVIIIدایکین تنها سیستم VRF است که در هنگام defrost کردن نیز تولید گرما (Heating) ادامه می یابد و متوقف نمی شود (حدود 30 % ظرفیت کلی) در این حالت یکی از Heat exchanger ها از گرمای منتقل شده از Heat exchanger دیگری جهت Defrost کردن استفاده می کند. بنابراین کل سیستم به حالت Cooling نمی رود در این حالت فن های یونیت های داخلی در حالت LL) Low low ) قرار می گیرد. در VRF دیگر شرکت ها جهت Defrost کردن، سیستم به حالت Cooling می رود و فن یونیت داخلی خاموش می شود. سپس جهت پیش گرمایش کویل یونیت داخلی سیستم Hot start می کند، که این حالت Hot start نیز در VRVIII دایکین وجود ندارد. مزایای این روش: -1 افت ظرفیت کمتر در طول Defrost -2 انجام و پایان سریعتر سیکل Defrost -3 بازگشت سریعتر به ظرفیت کامل (Full Load) بعد از پایان Defrost گرمایش مستمر در حالت oil return VRVIII دایکین تنها سیستم VRF است که در هنگام Oil return نیز تولید گرما ادامه می یابد. (فرآیند Oil return حداقل هر 8 ساعت یکبار اتفاق می افتد) عدم قطع عملکرد دستگاه در هنگام تغییر حالت از سرمایش به گرمایش در حین Heat recovery در اکثر سیستم های VRF ، هنگامی که سیستم در حالت Heat recovery مشغول به کار است وقتی یک یا چند یونیت داخلی از حالت سرمایش به گرمایش تغییر حالت بدهد، تمام یونیت هایی که در حالت گرمایش هستند خاموش می شود سپس این یونیت ها از طریق Hot start به حالت گرمایش می روند. در این حالت، فن یونیت های داخلی ای که قبلاً در حالت گرمایش بوده اند و نیز یونیت هایی که از سرمایش به گرمایش تغییر حالت داده اند خاموش است و فقط فن یونیت هایی که از ابتدا در حالت سرمایش بوده اند روشن است پس از حدود 10 دقیقه فن سایر یونیت هایی روشن می شود و فرآیند تغییر حالت از سرمایش به گرمایش تکمیل می شود اما در VRVIII ، به دلیل Branch selector جدید، سیکل فوق فقط در مورد یونیت هایی که قرار است از سرمایش به گرمایش تغییر حالت بدهنداتفاق می افتد و کل سیستم خاموش نمی گردد و بقیه یونیت ها در حین این سیکل، به کار خود ادامه می دهند، ضمناً کل این فرآیند در حدود 6 دقیقه به طول می انجامد. همچنین در این حالت، صدای تولیدی کمتر از حالت قبل است. عملکرد استثنایی سیستتم در بارهای جزیی متوسط ظرفیت استفاده از سیستم برودتی معمولاً بین 50 الی 60 درصد ظرفیت نامی در اوج مصرف می باشد که عملکردRV در این محدوده به نحو چشمگیری افزایش می یابد. این میزان در 50 درصد ظرفیت نامی دستگاه معادل 6/ 0 کیلووات برای هر تن برودتی است که COP دستگاه در این شرایط به عدد 5/ 5 می رسد. گرمایش مستمر در حالت Defrost
استفاده از مبرد R-410A به عنوان یک مبرد سازگار با محیط زیست که غیر رسمی و غیرقابل اشتعال می باشد |
تخمین ابعاد و اوزان تجهیزات
در گفتگوها و تبادل نظر اولیه بین مهندسین معمار و مهندسین تاسیسات مکانیکی که اغلب برای هماهنگ نمودن ایده های معماری با طرح تهویه مطبوع صورت می گیرد، یکی از مهمترین موضوعات، تعیین حدود تقریبی اماکن و معابر تجهیزات مکانیکی است. در مراحل اولیه طراحی پروژه نوع و نشان تجاری تجهیزات به طور دقیق مشخص نمی شود، بنابراین به طور معمول نمی توان با اتکا به مشخصات فیزیکی مدلی خاص، به نتیجه رسید، علاوه بر این، مباحث مطروحه در مرحله اول طراحی (فاز یک) قطعی نبوده و احتمال تغییرات بساری در آن وجود دارد
برای تخمین ابعاد و اندازه ها در مرحله اول طراحی معماری و تاسیسات مکانیکی می توان از جداول و اطلاعاتی که در پی می آیند استفاده نمود.
به طور قطعی برای تعیین جانمایی نهایی تجهیزات و دست یابی به ابعاد و اوزان دقیق باید از طریق مراجعه به کاتالوگ کارخانجات سازنده که انتخاب محصول آنها قطعیت یافته، اطلاعات دقیق را به دست آورد.
جداولی که در ادامه می آیند، تنها شامل تجهیزات حجیمی که تاثیرات قابل توجه بر معماری دارند می شوند.
سایر تجهیزات کم حجم معمولا دارای تاثیرات چندان مهمی بر روند طرح معماری نیستند.
سقف کاذب از جمله مهمترین معابر کانال ها و لوله ها هستند که برای ساختمان غیر درمانی ارتفاع آنها بین 30 تا 60 سانتی متر درنظر گرفته می شود و برای ساختمان های درمانی به دلیل حجم زیاد کانال های هوا نباید ارتفاع آن به ویژه در راهرو کمتر از 100 سانتی متر درنظر گرفته شود.
در کنار سقف کاذب که نقش معابر افقی را به عهده دارند، معابر عمودی یا شفت ها نیز به ویژه در ساختمان های چند طبقه از اهمیت زیادی برخوردارند، سطح معابر عمودی یا شفت ها تابعی از تعداد لوله ها و سطح مقطع کانال ها هستند که بنا به نوع ساختمان، منطقه بندی و نوع سیستم گرمایش و تهویه مطبوع دارای تنوع و تفاوت های زیادی است. محل استقرار شفت ها نیز به همین نسبت متفاوت و متنوع است.
اما علی رغم تمامی امکانات متنوع و تفاوت های زیاد به طور کلی می توانیم به ازای هر 1500CFM هوای رفت برگشت و تخلیه به طور جداگانه 0.2 متر مربع سطح برای عبور عمودی کانال ها در نظر بگیریم.
تخمین ابعاد دیگ فولادی بخار:
برای تخمین ابعاد دیگ می توان به ترتیب زیر عمل نمود:
تعیین حجم تقریبی دیگ بر اساس ظرفیت تولید بخار از طریق جدول زیر:
|
با استفاده از رابطه تجربی زیر عرض تقریبی دیگ بر حسب M به دست می آید. در این رابطه V حجم تقربی دیگ بر حسب M3 و W عرض تقریبی دیگ است:
طول تقریبی دیگ تقریبا 2 تا 2.1 برابر عرض و ارتفاع دیگ تقریبا 10 درصد بیشتر از عرض آن است.
• مثال: ابعاد دیگ بخار به ظرفیت 10 TON/HR چنین برآورد می شود:
حجم تقریبی مطابق جدول معادل 67 متر مکعب است، بنابراین:
W = 3.2 M عرض دیگ
3.2 × 1.1 = 3.5 M ارتفاع دیگ
3.2 × 2.1 = 6.4 M طول دیگ
تخمین وزن دیگ فولادی بخار:
وزن تقریبی دیگ فولادی بخار را برای حمل می توان از طریق رابطه تجربی زیر برآورد نمود:
وزن بر حسب تن = حجم دیگ / 3.3
وزن دیگ نصب شده در حال کار به علاوه آب داخل آن تقریبا دو برابر وزن خالص آن است.
• مثال: وزن دیگی به ظرفیت 12 TON/HR برای حمل و در حالت کار چنین برآورد می شود:
بر اساس جدول، حجم دیگ مورد نظر در حدود 80 متر مکعب است، بنابراین وزن خالص آن بر اساس رابطه بالا معادل 24.2 تن است:
وزن بر حسب تن = 80 / 3.3 = 24.2 TON
و وزن در حال کار تقریبا 48.4 است.
تخمین ابعاد دیگ فولادی آبگرم:
|
تخمین وزن دیگ فولادی آبگرم:
با استفاده از جدول ابعاد و نیز به کار گرفتن رابطه تجربی زیر می توان حداقل تقریبی دیگ فولادی آبگرم نصب نشده را برآورد نمود:
وزن بر حسب تن = حجم دیگ / 3.3
• مثال: حداقل وزن تقریبی دیگی به ظرفیت 600.000 KCAL/H چنین برآورد می شود:
مطابق جدول ابعاد:
ارتفاع تقریبی 170 سانتی متر
عرض تقریبی 150 سانتی متر
طول تقریبی به ازای هر 50000 کیلوکالری در ساعت 22 سانتی متر.
600.000 / 50.00 = 12 × 22 = 264 CM
2.6 × 1.7 × 1.5 = 6.63 M3
6.63 / 3.3 = 2 TON
تخمین ابعاد دیگ فولادی آبگرم:
|
200000 / 8000 = 25 --> 25 × 10 = 250 CM
200000 / 9000 = 29 --> 29 × 10 = 290 CM
200000 / 15000 = 13 --> 13 × 12 = 156 CM
200000 / 35000 = 6 --> 6 × 17 = 102 CM
تخمین وزن دیگ چدنی به ازای هر 200 تا 250 کیلوکالری در ساعت ظرفیت گرمایی 1 کیلوگرم می شود.
محفظه آب بندی :
این محفظه شامل آب بندها و اجزاء مربوطه است :
برای رسیدن به بازدهی مناسب در قطعات هیدرولیک وجود آب بندی کامل و مناسب ضروری است. آب بندی بین قطعات در هیدولیک بوسیله آب بندها انجام می شود.
آب بندها براساس استفاده به دو نوع کلی ثابت و متحرک تقسیم می شوند :
1 )آب بند ثابت : به صورت واشر بین قطعات غیر متحرک به کار میرود.
2 ) آب بند متحرک : برای آب بندی قطعات متحرک بکار میرود و برطبق شکل انتخاب میگردد . نوع آب بند هرقطعه توسط سازنده تعیین میگردد و در زمان تعویض باید به این موضوع توجه داشت.
انواع آب بندها :
1 ) اورینگها : معمولی ترین آب بند مورد استفاده در ماشین آلات می باشد . اورینگ ها به عنوان سیل ثابت و متحرک استفاده میشوند وجنس آنها معمولا ازترکیبات لاستیک های مصنوعی می باشند.
موارداستفاده اورینگ برای آب بندی پیستون درسیلندر و شیرهای هیدرولیکی محل اتصال شلنگ ها و پمپ ها استفاده می شود.
طرح اورینگ طوری است که برای نصب در شیارها ساخته شده است و زمان نصب تا (10 ) درصد فشرده می شود .در موارد استفاده متحرک عمر اورینگ به صافی سطح قطعه ها و اندازه بودن آن مربوط می شود .
اورینگ ها در مواردی که محل آب بندی دارای گوشه و زاویه است استفاده نمی شود . اگر اورینگ در قطعه ای تحت فشار زیاد نصب شود ، با گذاشتن یک رینگ فیبری در پشت آن از خارج شدن اورینگ از شیار خود جلوگیری می کند. همیشه باید یک رینگ فیبری درطرف کم فشار اورینگ نصب شود . در صورت استفاده از دو رینگ فیبری اورینگ در وسط آنها قرار می گیرد.
2) آب بندهای وی شکل و یو شکل وی پکها و یو پکها از سیلهای متحرکی هستند که برای آب بندی پیستون و شافت پمپ ها استفاده میشوند.
جنس آنها معمولاً ازچرم یا لاستیک طبیعی و مصنوعی یا پلاستیک میباشد. طرز نصبشان طوری است که فشار سیال لبه آب بند را به دیواره بچسباند و آب بندی را بهتر و کامل تر کند.
برای آب بندی قطعات پمپ بایستی حداقل یک بسته از این نوع آب بند را بکار برد وچند آب بند را همراه هم در یک شیار قرار داد.
3) سیل های فلنجی و گردگیرها :
گردگیرها سیل های متحرکی از جنس چرم یا لاستیک مصنوعی یا پلاستیک بوده که معمولا در پیستون ها بکار میروند. عمل آب بندی بوسیله باز شدن لبه آنها و چسبیدن به سطح قطعه انجام می شود .
4) آب بندهای فلزی:
از نظرشکل و ساختمان مانند رینگ های پیستون موتور بوده وممکن است که فلزی یا غیر فلزی باشند. جنس آنها عموما از فولاد بوده و دارای نشتی زیاد می باشند ، مگر اینکه خیلیدقیق و فیت نصب شوند. سیل های فلزی به دو صورت بازشونده (پیستونی) وجمع شونده (شفت جک) وجود دارند و در جاهایی بکار میروند که میزان حرارت بسیار بالا است.
اینآب بندها به دلیل نشتی زیاد با کاسه نمد و کانال تخلیه به مخزن در سیستم بکار میروند.
5 ) واشر کمپرسی :
این واشرها فقط برای کاربرد ثابت مثل کوپلینگ ، لولهها ، پوسته پمپ و امثال آنها با پرکردن قسمت های ناصاف آب بندی را انجام میدهد و ممکن است فلزی یا غیر فلزی باشند .
6) کاسه نمدها :
درجاهاییکه شافت از پوستهخارج می شود کاسه نمدها نصب میشوند . اگر فشار اتمسفر از فشار کاسه نمد بالاتر باشد از عبور هوا به داخل و اگر فشار پشت کاسه نمد بالاتر از فشارجو باشد از نشت سیال یا بخار به بیرون جلوگیری میکند . بهترین نوع قابل استفاده برای پمپ یک رینگ فانوسیاست که بداخل آن آب تزریق می شود . این تزریق آب یا از خروجی خود پمپ تامین می شود یا اگر سیال پمپ غیر آب باشد از یک منبع مستقل آب را لولهکشیمیکنند . اگرمایع آب بندی کننده دارای ذرات جامدی باشد که به غلاف هایکاسه نمد آسیب برساند بهتر است که سر راه آن فیلتر قرار گیرد .
7 ) گلندها :
بوش های یکپارچه ای هستند ، که به منظور سفت کردن پکینگ ها جهت آب بندی بیشتر از آنها استفاده میشود . میزان سفت کردن پیچهای آن به طورتجربی به اندازهای است ، که مابین اصطکاک ، آببندی ، روغنکاری وخنککاری تعادل حفظ شود.
8 ) پکینگ کمپرسی:
از این نوع آببند میتوان به جای وی پک ویو پک ها استفاده کرد . جنس آن معمولا از پلاستیک یا نخنسوز ویا لاستیکنخ دار با روکش فلزی میباشد . این آب بندها برای قسمتهای با فشار کم بکار میروند . در حقیقت عامل آببندی کننده براساس افت فشار سیال درطول غلاف میباشند علت اینکه پکینگها باید دارای خواص پلاستیکی ( فرم
پذیری ) باشند این است تا مقدار فشردگی روی اسلیو (غلاف ها) را تنظیم کنند و نیز خواص الاستیک جهت جذب انرژی و آسیب نرساندنبهجزءدواررا داشته باشند و به صورت رینگهایی در داخل محفظه آببندی قرارگیرند . انرژی اصطکاکی (گرما) تولید شده دراثرگردش شافت از طریق نشت مقدارکمی مایع از پوسته یا توسط محفظه خنک کاری پشت آن و یا استفاده از هر دو دفع می شود .
جنس پکینگ ها :
1) آزبستوس : که برای درجه حرارتهای پایین از آنا ستفاده میکنند . این پکینگها قبلا بوسیله گرافیت یا روغن ، روغنکاری میشوند.
2) متالیک : این پکینگها برای فشارها و دماهای بالا استفاده میشوند . پکینگهای متالیک ترکیبی از فویل فلزی (مس ، آلومینیم ، بابیت و .... ) با گرافیت یا مواد چرب کننده دیگر میباشند
روغنکاری نقش مهمی در این آببند دارد زیرا اگر خشک کارکند روی سطح تماس مثلا سیلندر خط می اندازد.
9) آب بند های مکانیکی :
آب بندهایی که تاکنون توصیف شد عمدتا از نوع پکینگ بودند . استفاده از پکینگها به عنوان آببند همیشه مناسب و عملی نیست . با محکم کردن پیچهای گلندا صطکاک وانرژی ایجاد شده سبب کاهش عمر وخراب شدن غلاف ها میگردد .
از طرف دیگر بعضی از مایعات مثل بوتان و پروپان حلال مواد چرب کننده پکینگها هستندکه دراین صورت دقت آببندی از بینمیرود . به دلایلیکه گفته شد و همچنین زمانیکه میزان نشت باید حداقل باشد از آببندهای مکانیکی استفاده میکنند .
سطح آببندی در مکانیکال سیلها عمود بر امتداد محور بوده ، درحالی که درکاسه نمدها سطح آببندی در تماس با خود د شافت یا اسلیو قرار میگیرد . اگرچه مکانیکال سیلها در انواع گوناگون ساخته میشوند اما اصول کارشان یکسان و دارای دو جزء ثابت و متصل به پوسته و یک جزء دوار متصل به شافت ( یاغلاف ) میباشند و یک فنر دو قسمت را به یکدیگر محکم میکند .
یک دیافراگم یا رینگ لاستیکی برای حرکت جانبی ( مماسی ) نیز وجود دارد . مکانیکال سیله معمولا از دو قسمت فلزی و لاستیکی هستند . بعضی اوقات قسمت چرخان آببند از زغال با روکش فولادی ساخته می شود . البته سطح بین رینگهای دوار وثابت ، بسیار صیقلی و در اصل از دو جنس متفاوت سیلیکون و کاربید کربن میباشد .
لایه ای از مایع باخاصیت خنک کنندگی و روانکاری اصطکاک را بهحداقل میرساند . رینگ های مکانیکال ( سیل رینگ ها ) در دو وضعیت نسبت به پمپ قرار میگیرند که ممکن است رینگ دوار در سمت داخل و به طرف ایمپلر باشد ، ویا در قسمت بیرون قرارگرفته و با مایع پمپ شونده تماس نداشته باشد .
درهردو وضعیتیکه گفته شد فقط سه نقطه مهم وجود دارد که در آب بندی موثر است :
1( ما بین رینگ ثابت و پوسته
2 ( ما بین رینگ دوار و شافت ( غلاف شافت )
3 ( ما بین رینگ ثابت و متحرک ( بخش های ثابت و متحرک مکانیکال )
آب بندی در حالت (1) توسط گسکت ها و اورینگ ها صورت میگیرد . درحالت) 2( توسط رینگهاودرحالت (3 ) با تماس مستقیم و تنگاتنگ دو رینگ که همواره توسط فنری به به هم فشرده میشوند انجام می شود.
موضوع قابل توجه در مورد رینگ ها این است که این رینگ ها با جنس ویژه خود در مقابل نیروی( با ر )محوری ضعیف هستند و دچار آسیب میشوند ، اما در مقابل سایش بسیار مقاوم هستند و بامقداری سایش دوباره توسط فنری که میان آنها قرار دارد ساییده میشوند . به همین دلیل یکی از عوامل خراب شدن آنها وارد شدن نیروی محوری است . با توجه به جنس آنها نیز معمولا ترد و شکننده هستند .
ویژگی ها و مشخصات انواع استخر ها
برای هر یک از فعالیت های مربوط به ورزش های آبی داخل استخر ، بر اساس ویژگی های خاص آن ، باید مشخصات و ابعاد و اندازه هایی به شرح زیر پیش بینی شود:
الف ـ آموزش خردسالان
استخر آموزش خردسالان دارای عمق حداکثر 90 سانتیمتر ، عرض 7 متر و طول 6/16 یا 20 متر مطابق شکل شماره (1-1) می باشد. برای ورود به این استخر پیش بینی پله با عرض حداقل 7 متر برای کودکان مبتدی توصیه می شود. ایجاد دو خط شنا در طول استخر با علائم راهنما در کف ، کمک موثری در پیشرفت روند آموزشی خواهد داشت . همچنین پیش بینی حاشیه ای به عرض 2 متر با کف سازی مناسب و غیر لغزنده دور استخر امکان نرمش و آمادگی جسمانی شناگران خردسال و همچنین آموزشهای تئوریک آنها را فراهم خواهد ساخت.
ضمناً حاشیه استخر امکان کنترل مربیان و نظارت بر شنای خردسالان را در داخل آب تسهیل خواهد کرد.
ب : شنای تفریحی
استخرهای تفریحی تابع ضوابط و معیارهای خاصی به جز میزان عمق آب نمی باشد از این رو استخرهای تفریحی در شکلهای مختلف و با تجهیزات وسایل تفریحی گوناگون طراحی و احداث می شود. در طراحی این گونه استخرها عمق آب در بخش بزرگی از استخر (تا 80 درصد) کمتر از 7/1 متر در نظر گرفته می شود[1]. ناحیه عمیق در این نوع استخرها برای نصب تخته های شیرجه کوتاه (حداکثر تا یک متر) ، وسایل بازی مانند انواع سرسره ها، و موج افکن های مکانیکی و همچنین ورزش غواصی مناسب می باشد. کف استخرهای تفریحی باید دارای شیب ملایم باشد و از 7 درصد تجاوز نکند. پیش بینی سکویی به عرض حداقل 2متر در حاشیه استخرهای سرپوشیده و 4 متر در حاشیه استخرهای سرباز برای استراحت شناگران و نظارت ناجیان غریق ضروری می باشد.
پ ـ شنای حرفهای و مسابقات
استخر شنای ویژه مسابقه برای انجام فعالیت هایی نظیر شنای آموزشی کودکان ، شنای تفریحی و یا شیرجه مناسب
نمی باشد، زیرا مقررات و ضوابط این فعالیت نیازمند ویژگی خاصی است که انجام سایر ورزش های آبی را کمتر
امکان پذیر می کند.
فواصل استاندارد و رسمی برای مسابقات شنا 100 متر ، 200 متر، 400 متر، 800 متر و1500 متر می باشد، از این رو طول استخر باید مضربی از 100 باشد لیکن طول 50 متر برای برگزاری مسابقات ترجیح داده شده است.
استخرهایی به طول 33/33 متر، 25 متر ،20 متر و حتی متر برای مقاصد تمرینی و یا مسابقات غیر رسمی پیش بینی می شود.
عرض استخرهای مسابقه با توجه به تعداد خطوط شنا تعیین می شود. عرض خطوط شنا برای مسابقات داخلی 2 متر و برای مسابقات بین المللی تا 5/2 متر پیش بینی می شود. خطوط شنای کناری با فاصله نیم متر از لبه استخر در نظر گرفته می شود به گونه ای که برای یک استخر 6 خطی 13 متر عرض لازم خواهد شد. استخرهای کمتر از 6 خط برای مقاصد تمرینی به کار می رود و در این استخرها فاصله خطوط شنای کناری از لبه استخر به 25 سانتیمتر کاهش می یابد که در این صورت استخر 4 خطی دارای 5/8 متر عرض و استخر 5 خطی دارای 5/10 متر عرض خواهد بود. استخرهای ویژه مسابقات رسمی و بینالمللی دارای 50 متر طول با 8 خط شنا هر یک به عرض 5/2 متر می باشد که با احتساب دو فاصله نیم متری از لبه کناری استخر ، ابعاد کلی به 21×50 متر خواهد رسید. شکل شماره(1-2) نصبت طول به عرض استخر را نشان میدهد .
عمق استخرهای مسابقه در کمترین محل3/1 متر و یا حداقل 17/1 متر می باشد که انتخاب 22/1 برای کارایی بیشتر استخر توصیه میشود .
ت ـ استخرهای چند منظوره
با در نظر گرفتن تمهیداتی در مقاطع استخرهای مسابقه ای و تمرینی امکان برگزاری سایر ورزش های آبی تا حدود زیادی فراهم می شود، به گونه ای که رعایت عمق و شیب مجاز در کف استخرها و بهره گیری از تقسیم کننده های شناور، قابلیت بسیار خوبی برای افزایش کارایی و تبدیل به استخرهای چند منظوره بوجود خواهد آورد.
1- تا عمق 7/1 متر نواحی کم عمق و بیش از آن نواحی عمیق نامیده می شود. تناسب این نواحی بر حسب برنامه پیش بینی شده قابل محاسبه و برآورد می باشد.
معرفی انواع استخر
استخرها را می توان به دسته های زیر طبقه بندی کرد:
انواع استخر از نظر استقرار
استخر های شنا برحسب شیوه تصفیه آب
ویژگی ها و مشخصات انواع استخر ها
انواع استخر از نظر استقرار
الف: استخرهای روی زمین
در این استخرها کاسه استخر روی زمین قرار می گیرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت ثابت در نظر گرفته می شود. ظرفیت این استخرها متوسط و عمق آن کم ، پیش بینی می شود. این استخرها مناسب فعالیت های آموزشی و تفریحی است.
شیرجه در این استخرها به علت عمق کم امکان پذیر نمی باشد. در این استخرها امکان نمایش زیر آب برای برنامه های آموزشی شنا و غواصی امکان پذیر است.
ب: استخرهای بالای زمین
در این استخرها کاسه استخر بالاتر از تراز زمین قرار می گیرد و اتصالات مربوط به آب و فاضلاب و برق به صورت موقت و یا ثابت پیش بینی می شود. ظرفیت و عمق این استخرها کم می باشد. این استخرها مناسب فعالیت های آموزشی و تفریحی است. شیرجه در این استخرها به علت عمق کم امکان پذیر نمی باشد. این استخرها ممکن است بخشی از سیستم سازه بنا و یا در مقیاس کوچکتر به صورت بار روی سقف تلقی شود که در این صورت امکان جابجایی پیدا خواهد کرد.
پ: استخرهای درون زمین
در این نوع استخرها کاسه استخر به طور کامل درون زمین قرار می گیرد و کلیه اتصالات مربوط به آب و
فاضلاب و برق و تاسیسات جنبی به صورت ثابت و دائمی پیش بینی می شود. این استخرها با امکان افزایش ظرفیت و عمق ممکن است برای کلیه ورزشهای آبی و مسابقات مورد استفاده قرار گیرد.
استخر های شنا برحسب شیوه تصفیه آب
الف : خزینه(FILL – and – DRAW)
این استخر در واقع چیزی بیشتر از یک وان حمام نیست که ممکن است به عنوان یک استخر خصوصی مورد استفاده قرار گیرد و بار استحمامی آن سبک است. در حالیکه در خزینه های عمومی با بار استحمامی سنگین، آب می باید به طور مرتب بعلت افزایش آلودگی ناشی از استحمام کنندگان، تعویض گردد. در طراحی استخرهایی از این نوع می باید به بازاء هر استحمام کننده 500 گالن آب بین تعویض های کامل استخر منظور نمود. در تاسیسات بزرگ، اندازه استخر بسیار بزرگ می شود، حجم زیادی از آب تلف می گردد و استخر در فواصل خالی شدن و پر شدن مجدد، برای مدت طولانی خارج از سرویس است. به لحاظ افزایش مداوم آلودگی، لازم است قبل از هر دوره استفاده از استخر، به آب مقدار کافی کلر زده شود تا ضد عفونی گردد. اما تعیین میزان دقیق کلر مورد نیاز غیر ممکن است و از این رو می باید در استفاده از کلر دست بالا را گرفت. بدلیل این نقایص، این نوع استخر(یا در واقع خزینه) نمی باید بعنوان یک محل استحمام عمومی مورد استفاده قرار گیرد و بطور کلی برای کلی برای تاسیسات بزرگ، این طرح غیر عملی است.
ب : استخر با جریان آب گذرا (FLOW – TROUGH )
طراحی این نوع استخر زمانی ممکن است که جریان آب کافی از یک رودخانه یا نهر مجاور، قابل حصول باشد. اما چنانچه قرار باشد جریان آب لازم از آب لوله کشی شهر یا چاه تامین گردد، اتلاف یا در واقع اسراف زیاد آب را می باید مد نظر قرار داد. شهرداریها استفاده از آب شهر برای چنین استخری را مجاز نمی دانند. اگر آب استخر از یک نهر تامین شود، لازم است کیفیت آن از نقطه نظر امکان آلودگی به فاضلاب مورد آزمایش قرار گیرد. در صورت مشاهده آلودگی، به منظور جلوگیری از گسترش بیماریهای ناشی از آب آلوده، می باید با استفاده از ماده ضدعفونی کننده، آب میکروب زدایی نمود. در طراحی یک استخر، کمتر از 500 گالن در روز بازاء هر شناگر، حجم آب ضد عفونی نشده خیلی کوچک است. این آلودگی آب با استفاده از مواد ضد عفونی کننده کاهش می یابد، اما باز هم تعیین میزان دقیق ماده ضد عفونی کننده مورد نیاز غیر ممکن است.
پ : استخر با جریان آب در گردش(RECIRCULATING)
امروزه عموما این سیستم تصفیه آب استخر مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم تا کنون بسیار پیشرفته شده است و پمپهای سیرکولاتر، فیلترها، کلرزن ها و دیگر وسایل ضروری آن توسط کارخانجات بسیاری تولید و عرضه می شوند. روش های موثر و عملی کنترل جهت ابقاء حداکثر شرایط بهداشتی و تسهیلات جذاب شنا برای حداکثر نفرات شناگر وبا حداقل هزینه، در این سیستم ابداع و متداول گردیدده است در یک کلام این سیستم اقتصادی ترین و ایمن ترین شیوه تصفیه آب استخر می باشد.
در یک استخر با جریان آب در گردش، آب کثیف و مستعمل به طور مرتب با آب فیلتره و تصفیه شده جایگزین میشود به مفهوم کلمه، تصفیه آب استخر در نتیجه رقیق کردن مداوم آن است. اولین بخش از آبی که از استخر بیرون کشیده می شود را می توان بعنوان آب کاملا کثیف در نظر گرفت. به لحاظ اختلاط دائمی آب تمیز ورودی و آب کثیف باقیمانده در استخر هر بخش بعدی خارج شونده مرکب خواهد بود از نسبت کمتری از آب کثیف و مقدار بیشتری آب تمیز.
روش های ضد عفونی کردن آب استخر و تصفیه مکانیکی آن
با گندزدایی و زلال سازی دائمی ، آب استخر را در سطح بهداشتی قابل قبولی نگه می دارند. فرآورده ای که به گونه ای متداول برای گندزدایی به کار می رود کلرین (cl2 ) است .کارآیی گاز کلرین برای کلر زنی، به علت اثرات ذرات این فرآورده است که پس از افزودن مقدار معینی از آن به آب، میکرو ارگانیسم های مضر را نابود می سازد. ولی به دلیل این که فرآورده مزبور از یک سو دارای خطراتی برای چشم ها و دستگاه تنفسی میباشد، و از سوی دیگر با اجزاء سازهای و دیگر تجهیزات ترکیب شده و به آن صدمه و آسیب می رساند و همچنین دارای بو و مزه نامطلوبی است، استفاده از آن باید با کمال دقت صورت گیرد.
برخی از معیارهای تعیین شده از سوی فدراسیون بین المللی شنای آماتور (FINA ) برای آب استخر به شرح زیر می باشد:
ـ تری هالو متان : حداکثر 20 mg/l
ـ پرمنگنات پتاسیم : حداکثر 10 mg/l
ـ شفافیت : دید قائم در تمام عمق برای کل استخر
ـ PH : 2/7 تا 6/7
ـ کلیرین ترکیبی : حداکثر 4/0 میلیگرم در لیتر
ـ کلرین آزاد : 3/0 تا 6/0 میلیگرم در لیتر
۱- کلر زنی
همان گونه ای که در بالا ذکر شد ، استفاده از کلر و مشتقات آن بیش از سایر مواد مشابه در روند گندزدایی آب استخرها مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد عبارت است از گاز کلرین، هیپوکلریت سدیم، هیپوکلریت کلسیم یا قرص های تری کلروسیانوریک سدیم. مقدار کلرین توصیه شده برابر 28 کیلوگرم در هفته است اما این مقدار می تواند بر حسب شمار شناگران و هزینه پیش بینی شده تغییر نماید. مقدار ذکر شده برای استخرهای سرپوشیده است، برای استخرهای روباز، به علت متلاشی شدن کلرین به وسیله نور آفتاب، 5 تا 10 بار بیشتر کلرین لازم است. اما اگر کلر و ایزو سیانورات به کار برده شود، اثر نور خورشید بر آن کمتر است و مقدار کلرین به کار برده شده کمتر خواهد بود.
ثابت شده است که کلر مطلوبترین ماده ضدعفونی کننده آب استخر است. این ماده کیفیتی دارد که برای ضد عفونی ایده آل است. کلر به باکتریهای موجود در آب استخر حمله نموده آنها را نابود می کند و قادر است باقیمانده معلق لازم جهت مقابله با آلودگیهای فردی شناگران را داخل استخر ایجاد نماید.(میزان این باقیمانده باید بین 3/0 تا ppm 5/0 بوده و از این حدود تجاوز نکند. افزایش بیش از حد باقیمانده معلق کلر موجب افزونی خاصیت اسیدی آب گردیده، PH آن را پایین می آورد و باعث تحریک اعضاء مخاطی بدن می شود، مگر این که PH آب کنترل گردد.)
مقدار کلر مورد نیاز برای ابقاء باقیمانده معلق مطلوب در داخل استخر، بستگی به مقدار کلر لازم برای ضد عفونی کردن آب جبرانی و آب و موقعیت استخر دارد(استخر سرپوشیده یا روباز).
در زمان پیک بار استحمامی در استخر، مقدار مصرف کلر بیش از بار استحمامی متوسط است. چرا که، میزان باکتریها و مواد ارگانیک ورودی به آب، بیشتر است. چنانچه استخر در فضای باز باشد، تجربه نشان داده است که تابش نیرومند انوار خورشید موجب هدر رفتن سریع کلر باقیمانده شده و استفاده از یک دستگاه کلرزنی با ظرفبت بزرگتر را ایجاب می نماید. دستگاه های کلرزنی عموماً باید در استخرهای سرپوشیده برای دراژ حداکثر ppm 2 و در استخرهای روباز برای دزاژ حداکثرppm 4 ظرفیت داشته باشند. کلرزنی معمولاً با استفاده از کلرین های گازی یا هیپوکلریت ها صورت می گیرد. گرچه استعمال مستقیم گاز یا هیپوکلریت، ضد عفونی مورد لزوم را انجام می دهد، اما روش مرجع این است که ابتدا کلر را در مقداری آب حل نموده وسپس محلول غلیظ را به جریان اب استخر، از طربق ورودیها فراهم می آورد. لوله ای که برای انتقال محلول کلر مورد استفاده قرار می گیرد می تواندیک شلنگ لاستیکی که بخوبی تقویت شده و یا لوله ای از جنس پلی وینیل کلراید باشد. به لحاظ اینکه کلر بعنوان یک ماده ضدعفونی کننده امتحان خود را پس داده و مورد قبول قرار گرفته است، کارخانجات سازنده روشهای اتوماتیکی را برای وارد کردن دزاژ مورد نیازجهت ابقائ میزان دقیق باقیمانده کلر در آب استخر، ابداع کرده اند.
2- هیپوکلریت زنها
دستگاههای هیپوکلریت زنی عموماً یک نوع پمپ دیاگفرامی یا پیستونی کوچک می باشند که به راحتی نگهداری وبه سادگی تنظیم می شوند. مقدار محلول را می توان باجابجایی دیاگفرام یا پیستون تنظیم نموده و و بدین ترتیب دزاژ دقیقی را به داخل آب استخر تزریق کرد. محلول هیپوکلریت را می توان در استخرهایی که روزانه به یک پاوند کلر نیاز دارند، به گونه ای اقتصادی مورد استفاده قرار داد. گرچه از دستگاههای هیپوکلریت زنی برای ظرفیت های بیشتر نیز می توان استفاده کرد، اما معمولاً توصیه می گرددکه ظرفیتهای زیاد از گاز کلرزنها استفاده نمود. بیشتر محلولهای مورد استفاده در چنین تأسیساتی تقریباً 1% هستند، بنابراین برای حصول دزاژ بهتر می توان به راحتی درصد مذکور را افزایش داد. این دستگاهها را می توان در هر جایی نصب کرده وبه سایر تجهیزات مرتبط نمود، اما در مورد فاصله افقی بین آنها باید دقت نمود چرا که هر چه این فاصله بیشتر باشد افت فشار افزونتر خواهد شد.
۳- کلر مایع
چنانچه گاز کلر در داخل سیلندرهای آهنی سنگین تحت فشار قرار گیرد تبدیل به مایع می شود. معلوم شده است که برای استخرهایی که به بیش از یک پاوند در روز کلر نیاز دارند، این سیلندرها اقتصادی ترین شیوه تهیه کلر می باشند. اما با وجودی که خود سیلندرها هیچ خطری ندارند، نمی توان از خطرات کلر در حالت گازی چشم پوشید.
مطابق قوانین، لازم است در جایی که قرار است از سیلندرهای کلر استفاده شود، یک اتاق مجزای کاملاً گازبندی شده برای تجهیزات کلرزنی پیش بینی شود. این اتاق باید به نحو مناسبی تحویه شود تا گاز کلر نشت کرده در اثر شکستن سیلندر و یا انفجار، به خارج دفع گردد. همچنین باید در جایی بیرون از اتاق، ماسکهای گاز در دسترس باشند. علاوه بر این جهت کاستن از خطرات احتمالی، باید در اتاق از کلیدهای برق و لامپهای ضدانفجار استفاده نمود. به لحاظ بالا بودن قابلیت انحلال کلر در آب، اغلب توصیه می شود که بر فراز سیلندرها یک آبپاش اضطراری نصب گردد. این آبپاش باید دارای شیری در بیرون اتاق مذکور باشد تا در زمان نشت گاز کلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سیستم فاضلاب دفع نمود.
4- کلر ـ آمونیاک
به لحاظ شرایط متغیر عملیاتی، ممکن است استفاده تنها از کلر برای ابقاء میزان مطلوب باقیمانده در داخل آب استخر، کافی نباشد. به عنوان مثال، یک نوسان سریع در بار ایتحمامی استخر نگهداری یک میزان مطلوب باقیمانده کلر در داخل آب را دشوار می سازد. از موجب طرفی چنانچه باقیمانده کلر تحت از میزان ppm 6/0 تجاوز نماید تحریک چشم می شود ممکن است که همان ppm 6/0 نیز با هجوم ناگهانی شناگران به داخل آب، سریعاً زایل شود. جهت تثبیت میزان باقیمانده کلر تحت بار استحمامی متغیر، افزودن محلول آمونیاک به آب قبل از اضافه نمودن کلر، ممکن است نتیجه مطلوبی داشته باشد. از ترکیب یون کلرـ آمونیاک، یون کلرامین تشکیل می شود که یک ضدعفونی کننده مؤثر بوده و از پایداری بیشتری برخوردار است. آمونیاک زنی و آزمایش مربوطه به همان شیوه کلرزنی صورت می گیرد، اما در آزمایش میزان باقی مانده مطلوب، باید دقت نمود. آمونیاک زیاده از حد، می تواند در اثر کنشهای بیولوژیک، با اکسیژن ترکیب شده و به نیترات تبدیل شود که به طور جدی صحت آزمایش اورتوتولیدین را تحت تأثیر قرار می دهد. کلر و کلرامین همچنین موجب فساد و تجزیه جلبکها می شوند و از این رو شمار دفعات تمیز کردن ضروری کف استخر از جلبکها را کاهش می دهند. حال بیایید به عنوان مثال، مقدار کلر مورد نیاز استخری با گنجایش 120375 گالن و سه بار گردش کامل آب در شبانه روز را تعیین نماییم. وزن کل آب در گردش در طول یک روز برابر خواهد شد با :
چنانچه به 3/0 تا ppm 5/0 کلر باقیمانده در آب نیاز داشته باشیم(از 4/0 استفاده می کنیم):
آزمایشات:
آب استخر باید جهت تعیین میزان کلر باقیمانده، از طریق آزمایش اورتوتولیدین و به منظور بررسی تغییرات مقدار کلر باقیمانده توسط یک دستگاه سنجش که مقدار استاندارد کلر باقی مانده را با استاندارد مقایسه می کند، مرتباً تحت آزمایش قرار گیرد(شکل (2-1) را ملاحظه کنید). آزمایشی که برای تعیین میزان کلر، کلرامین و باریم باقیمانده در آب صورت می گیرد یک آزمایش کلرومتریک استاندارد با استفاده از اورتوولین است. برای نیتراتها و همچنین عناصر ترکیبی که ممکن است در آب استخر موجود باشند نیز باید حدود مجازی را منظور نمود.
5- بروم
این ماده به عنوان ضد عفونی کننده با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته و دارای همان کیفیت کلر است، اما به ازاء
یک باقی مانده معین، مقدار وزنی مورد مصرف آن حدوداً دو برابر کلر در شرایط مشابه است. بروم، حتی به صورت مایع، از خاصیت خورندگی بالایی برخوردار بوده و گازهای سنگینی آزاد می کند که کنترل آن ا دشوار می سازد. برم زنی از طریق تزریق محلول به خط گردش آب استخر و به صورت جوشان در آب استخر، انجام می گیرد. با توجه به این واقعیت که در بسیاری از استخرها از بروم استفاده نمی شود، کارخانجات سازنده هیچ نوع دستگاه برم زنی اتوماتیک را نمی سازند. این امر ایجاب می کند که جهت تهیه محلول بروم برای تزریق به خط گردش آب، از وسایل موقتی استفاده شود.
۶- اوزن
اوزن گران ترین ماده برای گند زدایی استخر اوزن است . اگر سیستم گندزدایی را به یک دستگاه رطوبت زدایی مجهز نموده و هوا را دوباره به جریان بیاندازیم ، هزینه زیاد اولیه را به سرعت می توان بازیابی نمود. با وجودی که اوزن ماده مسموم کننده ای قویتر از کلر است ، به نظر می رسد که اشکالات دستگاه تنفسی و سوزش چشم ناشی از به کار گیری کلر ، در مورد اوزن کمتر باشد . شاید به این دلیل است که به علت خطرناک تر بودن آن ،احتیاط های بیشتری در گزینه و نصب دستگاه ها به عمل آمده است شکل شماره (2-2)
استفاده از برومین[5] و بیوسید[6] نیز برای گندزدایی متداول است. در این روش برای نگهداشتن PH سیستم ( که در اثر بکارگیری کلرین افزایش می یابد) بین 2/7 و8 ، از کربنات کلسیم استفاده می شود.(شکل شماره (2-3) اوزن برای این که مؤثر باشد باید به نحو صحیحی مورد استفاده قرار گیرد و جهت حصول یک تصفیه کامل آب، باید به مقدار کافی مصرف شود. یک مولکول اوزن به جای دو اتم، از سه اتم اکسیژن تشکیل شده که این سبب ناپایداری شدید آن می باشد. این مولکول از طریق اکسید کردن باکتریها به سمت ثبات میل می کند. اگر اکسیژن در داخل یک ظرف مخصوص مولد حرارت و در معرض هوای آزاد تحت شارژ الکتریکی قرار گیرد، ازن ناپایدار حاصل می شود. هوای آزاد ابتدا باید از بخار آب عاری گردد. چرا که بخار آب با نیتروژن ضمن شارژ الکتریکی واکنش شیمیایی صورت داده و تولید اسید می نماید. پس از تهیه اوزن، آن را بصورت محلول در آورده و به داخل آب استخر تزریق می کنند. ازن به دلیل ناپایداری زیاد، یک میکروب کش بسیار مؤثر بوده و نگهداری یک باقیمانده ثابت از آن در داخل آب استخر، به هر شکل غیر ممکن است. ازن هیچ بوی بدی نداشته و تحریک کنندگی آن نیز حداقل است.
۷- پرتو ماوراء بنفش
استفاده از پرتو ماوراء بنفش به عنوان ضدعفونی کننده، مستلزم ساخت یک اتاقک مخصوص است که آب تصفیه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود. این اتاقک در مسیر لامپهای ماوراء بنفش که پرتوهای مورد نیاز برای ضد عفونی را ساطع می کنند، قرار دارد. خواص ضد عفونی کننده این پرتو در آب باقی نمی ماند و از این رو تأثیر آن محدود به اتاقک مذکور است. چنانچه آب گل آلود باشد، از شدت تأثیر پرتو ماوراء بنفش کاسته شده و لذا خاصیت ضد عفونی کنندگی آن کاهش می یابد. لامپهای ماوراء بنفش کاسته شده و لذا خاصیت ضد عفونی کنندگی آن کاهش می یابد. لامپهای ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زیادی نیاز دارند بدون این که نسبت به کار و هزینه صرف شده، باقیمانده ای در آب بر جای گذلرند.
تعین حداکثر ظرفیت استخرها
تعین حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر[1]
برای تعیین ابعاد و اندازه های استخر مهمترین عامل تعداد شناگران می باشد که میانگین تراکم آنها با توجه به سرانه های ارائه شده از جدول شماره (1-1) قابل محاسبه میباشد.
عمق آب |
نوع شنا |
نوع استخر |
|
سرپوشیده |
سرباز |
||
ناحیه کم عمق آب (کمتر از 7/1 متر عمق) |
شنای تفریحی شنای آموزشی پیشرفته(تمرینات) شنای آموزشی ابتدایی |
5/1 2 4 |
5/1 5/2 5/4 |
ناحیه عمیق (بیش از 7/1 متر عرض) |
شنای تفریحی پیشرفته شیرجه |
2 5/17 |
5/2 20 |
حداقل عرض حاشیه استخر |
2 |
4 |
حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب عمق استخر[3]
این میزان به سادگی توسط مساحت سطح استخر و تعداد استفلده کنندگانی که می توانند به صورت ایمن از امکانات این سطح استفاده کنند تعین می شود که با توجه به جدول شماره (1-2) سرانه آن مشخص شده است.
جدول 1-2- سرانه استخر به ازاء عمق استخر
استفاده کننده به ازای هر2/2 متر مربع |
قسمت کم عمق آب (کمتر از یک متر) |
استفاده کننده به ازای هر72/ متر مربع |
آب راکد (m 1 - 1.5 عمق) |
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع |
آب عمیق (بیش از m 1.5 عمق ) |
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع |
آب عمیق (بیش از m 2 عمق ) |
1-3-6- اندازه و ساختمان معمول استخر[2]
اولین گام در طراحی استخر شنا، تعیین مساحت کل آن است که بر مبنای چگونگی استفاده و تعداد شناگرانی که در یک زمان در داخل استخر خواهند بود، پیش بینی می شود. بر حسب توصیه کمیته استخرهای شنای آمریکا، می بایدحداقل طول استخر ft 60 و عرض آن مضربی از 5 ، 6 یا ft 7 باشد.
عرض هر لاین شنا در استخرهای ورزشی باید حداقلft 7 منظور گردد. اما در استخرهای تفریحی، تنها تعداد شناگرانی که در یک زمان داخل استخر خواهند بود،عامل اصلی در تعیین مساحت استخر می باشد. معلوم شده است که برای زمانی که حداکثر تعداد شناگران داخل آب باشند، می باید به ازاء هر شناگر درون آب 25 فوت مربع سطح در نظر گرفته شود. در اینجا فرض بر این است که یک سوم افراد حاضر در استخر درون آب نیستند(منظور شناگرانی هستند که در محیط اطراف استخر بوده و هنوز به داخل آب نپریده اند ویا داخل آب بوده و از آن خارج شده اند، با این توضیح فرق بین افراد حاضر در استخر و«شناگران درون» آب مشخص می شود).
عمق استخر بستگی به چگونگی استفاده از آن دارد. عمق آب در قسمت کم عمق انتهایی استخر باید حداقل 4 تا 5 فوت باشد و کف استخر با شیب ملایمی به تدریج به قسمت عمیق منتهی گردد. بهتر است عمق انتهای عمیق استخر جهت مناسب بودن برای شیرجه 9 فوت منظور شود. تا جائیکه پا به کف استخر می رسد و امکان راه رفتن وجود دارد، نمی باید عمق استخر به طور ناگهانی تغییر یابد، به طور تقریبی از عمق 4 فوت به 6 فوت. با معین شدن عمق استخر ومساحت سطح استخر، حجم داخل استخر مشخص می شود. جدول شماره (1-3) ابعاد استخرهای قانونی را که توسط کمیته استخرهای آمریکا توصیه شده اند ارائه می دهد. ظرفیت این استخرها براساس گردش مداوم و 24 ساعته آب و فرمول های زیر تعین شده اند:
L*W\25 = بار استحمامی استخر
حجم آب مورد نیاز برای هر شناگر بر حسب گالن=T2 25/6Q
C*V\T*Q = ظرفیت استحمامی استخر در روز
L = طول استخر
W = عرض استخر
Q = حجم آب مورد نیاز برای هر شناگر (گالن)
T = مدت زمان یک گردش کامل آب استخر (ساعت)
C = ساعات گردش آب استخر
V= حجم استخر (گالن)
جدول1-3 - ابعاد استخرهای شنای قانونی
W |
L |
Z |
Y |
X |
D |
C |
B |
A |
ظرفیت شستشو برای هر فرد |
بار شستشوی افراد |
گنجایش استخر(گالن) |
Feet |
|||||||||||
20 |
60 |
25 |
20 |
15 |
3.25 |
5 |
9 |
8 |
418 |
48 |
55,000 |
25 |
75 |
40 |
20 |
15 |
3.25 |
5 |
9 |
8 |
607 |
75 |
80,800 |
30 |
90 |
47 |
25 |
18 |
3.25 |
5 |
9.5 |
8 |
900 |
108 |
120,000 |
46 |
105 |
62 |
25 |
18 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
1170 |
147 |
155,600 |
40 |
120 |
70 |
30 |
20 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
1555 |
192 |
207,600 |
45 |
135 |
85 |
30 |
20 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
1905 |
243 |
254,000 |
50 |
150 |
100 |
30 |
20 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
2300 |
300 |
306,000 |
60 |
160 |
130 |
30 |
20 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
3170 |
432 |
422,400 |
93 |
210 |
160 |
30 |
20 |
3.25 |
5 |
10 |
8 |
4180 |
590 |
558,000 |
مثال:
بعنوان یک مثال طراحی ، فرض کنید در یک استخر تفریحی حداکثر 84 شناگر شنا کنند. در اینصورت:
فوت مربع سطح آب مورد نیاز 2100 = (فوت مربع بازاءهر شناگر) 25 * (شناگر) 84
لذا ابعاد استخر برای چنین سطحی بر حسب طرح می تواند بدین قرار باشد:30*70 یا 35*60 اگر این استخر دارای سکوی شیرجه نیز باشد، می توان شیب کف استخر را از عمق 4 فوتی در انتهای کم عمق به سمت نقطه ای به عمق 10 فوت در فاصله 15 فوتی از انتهای عمیق استخر فرض نمود. بنابراین عمق متوسط استخر را برای این شیب یکنواخت چنین خواهد بود:
7=(2)/(10+4)
مساحت استخر در انتهای کم عمق برای یک سطح استخر a= 70 ft * 30 ft خواهد شد:
S = (70 - 15 ) ft * 30 ft = 1650 ft2
سطح بدست آمده S = 1650 ft2 را اگر در عمق متوسط h=7 ft ضرب نماییم حجم v= 11550 ft3 بدست می آید.
در قسمت عمیق حجم استخر برابر است با :
v = 15 ft * 30 ft * 10 ft = 4500 ft3
بنابراین حجم کل استخر بر حسب گالن برابر خواهد بود با :
V total = (4500 ft3 + 11550 ft3 ) * 7.5 [gal/ft3] = 120375 gal
چنین استخری در صورتیکه سر پوشیده باشد باید با موزائیک یا کاشی سفید یا روشن خط کشی شود، و اگر در فضای باز باشد باید با سیمان سفید بطور کاملا صاف نازک کاری شود، تمامی گوشه های استخر می باید گرد باشند و سطح پیرامون استخر بگونه ای کاملا واضح بمنظور نشان دادن عمق آب در نقاط معین علامت گذاری شود، ترجیحا در نقاطی که عمق آب یک فوت افزایش می یابد. علامت گذاری خطوط شنا و غیره را می توان مواد تیره رنگ انجام داد ولی می باید در بخش اعظم استخر مواد روشن رنگ بکار روند تا هر گونه آلودگی و چربی به راحتی پیدا شود.
مهندس محمد اسماعیلی
عملکرد کمپرسور حلزونی (اسکرال) در کولر گازی
در این نوع کمپرسور از دو عضو مارپیج برای تراکم گاز استفاده شده است که
حلزون نیز نامیده میشوند.
ورود گاز ازلوله ساکشن که وارده بدنه کمپپرسور شده از روی سیم پیچ میگذرد
وباعث خنک شدن سیم پیچ سپس از کنار حلزونی ها وارد فضای بین دو حلزون
شده و پس از متراکم شدن به سمت بالا میرود و وارد پوسته بالایی میشود در این
نوع کمپرسور در محفظه رانش در صورتی که فشار گاز از حد نرمال بالاتر برود
سوپاپی تعبیه شده در محفظه بالا فشار گاز بالا را برای جلوگیری از آسیب
کمپرسور مستقیما وارد پوسته مکش می کند ودر این کار برای جلوگیری از
خرابی قطعات است ...
کمپرسورهای رفت وبرگشتی (کمپرسورپیستونی)
این نوع کمپرسور از نوع اولیه می باشد و در صنایع کاربرد زیاد دارد و در انواع باز- نیمه بسته-
بسته- برای صنایع مختلفی تولید میشوند از جمله صنعت تبرید.
هنوز هم ساختار ساده وکم بودن هزینه تولید دلیل استفاده آن در این صنعت میباشد.اولین مرحله کار
این کمپرسورپایین آمدن پیستون واین عمل باعث کم شدن فشار داخل سیلندر وباز شدن سوپاپ
مکش میگردد وهمین حالت سوپاپ رانش بسته است وگاز وارد سیلندر می گردد.
فشار قوی (کندانسور) منتثل میگردد.
مزایای آن نسبت به دیگر کمپرسورها:
1- ساخت راحت ونسبتا ارزان 2- قابلیت کار در فشار بالا
ضعفهایی هم در این نوع کمپرسوروجود دارد:
1- سروصدا زیاد 4 - لرزش کمپرسور
2- قطعات زیاد 5- نسبت راندمان پایین تر به کمپرسورهای دیگر
3- متعادل نبودن خروجی 6- ضعف در برابر ورود مایع
عملکرد کمپرسور روتاری (غلتکی) در کولر گازی |
کدام کولر گازی بهتر است؟
گرمای طاقت فرسای این روزهای هوا بسیاری از مردم را به فکر خرید یا تعویض سیستم های
خنک کننده منزل ویا محل کارشان انداخته است .
با ادامه اجرای طرح هدفنمندی یارانه ها طی سال های اخیر، میزان مصرف انرژی وسایل
سرمایشی از جمله اولویت های خریداران محسوب می شود.در این میان هرچند مسئولان دولتی
همواره هشدار می دهند استفاده از کولر گازی های توجیه پذ یر نیست، همچنان تقاظا برای این
خنک کننده های پرمصرف در بازار افزایش می یابد.
از طرف دیگر کولرهای آبی به حاشیه کشیده اند وجایگاه سایق خود را ندارن،البته این حاشیه
نشینی هم بی علت نیست .کولرهای آبی ضمن مصرف برق ، میزان مصرف بالای نیز دارند وبا
توجه به آ لودگی هوای کلان شهرها آلودگی را به محیط داخل هدایت می کند. وبا توجه به فاصله
ای که عمدتآ از فضای خانه دارند (پشت بام) همه انرژی مصرفی صرف خنکی فضا می شود.
چی بخریم؟
کولر گازی های بسیاری با مارک ها ، میزان مصرف انرژی ،خدمات پس از فروش ، خدمات
نصب وشکل ظاهری متفاوتی در بازاروجود دارند.
بررسی های صورت گرفته از تعدادی فروشندگان این محصولات حاکی از این است که بیشترین
موردی که خریدارن به آن توجه دارند میزان مصرف انرژی محصول است.به گفته به یکی از
فروشندگان ، خریدارن ابتدا به قیمت کولر گازی توجه می کنند ودر مرحله بعد به میزان انرژی
اما گاهی به علت کمبود میزان بودجه رازی به خرید محصول با درجه مصرف B نیز می شوند.
با توجه به اینکه محصولاتی که با رده انرژی کیفی A+ و A++ در بازار وجود دارند همان
محصولات بازده A هستند و همگی به طور میانگین 40 درصد ذخیره انرژی دارند .
بعضی از فروشندگان مدعی رده کیفی A++ با 60 درصد دخیره انرژی هستند که این مطلب کذب
محض است.
محصولات کولر گازی در بازار اغلب تولید کشور چین ، ژاپن ، مالزی ،وکره جنوبی هستند....
موتور های اینورتر به عنوان کم مصرف ترین موتور های کولر گازی می باشد.بهتر است
مشتریان با توجه به فضای مورد نظر خود اسپیلیت با قدرت موتور مناسب را انتخاب کنند.
وهمچنین اولویت خرید خود را بز میزان مصرف انرژی متمرکز کنند. زیرا کولر گازی با درجه
کیفی B در طولانی مدت هزینه ی زیادی بر خواهد داشت.
مشخصات یک برند خوب در زمینه کولر گازی
مهمترین موضوعی که خریداران در هنگام خرید کولر گازی دچار شک ومشکل می کند این است
که از میان صد ها مارک موجود در بازار ، کدام یک را انتخاب کنند. بد نیست به بعضی از نکات
برای انتخاب محصول خوب اشاره کنیم . این نکات چکیده ای از نضرات متفاوت فروشندگان این
محصول می باشد.
بهتر است کولر گازی که قصد خرید آن را دارید در سطح جهان و بازار ایران خوش نام باشد.
کولر گازی انخاب شده باید دارای خدمات پس از فروش پاسخگو وترجیحآ شبانه روزی باشد.
همچنین قیمت کالا با کیفیت کالا همخوانی لازم داشته باشد.هنگام خرید توجه به این نکته که
محصول مورد نظر ما چه میزان در به روز رسانی طرح ومدل وسیستم های جدید وکم مصرف
موفق بوده است نیز لازم است.
مهمترین ویژگی یک محصول چه در زمینه کولر گازی وچه در مورد سایر کالا ها ، برخورداری
آن محصول از یک سبد کالایی کامل ومتناسب با نیاز همه نوع مشتری است.
|
||
دانستنیها و راهنمای خرید کولرگازی
کولر های آبی در مناطقی که رطوبت هوا بالا است ، مانند شمال و جنوب کشور از کارایی
خوبی برخوردار نیستند ، لذا در این مناطق از کولرگازی به طور گسترده استفاده می
شود . لکن در مناطقی که شرایط آب و هوایی برای استفاده از کولر آبی مساعد است ،
استفاده از کولرگازی اشتباه است .
ایران مکانیک : در این مقاله سعی داریم با کولرگازی ، نحوه سرماسازی ، انواع
کولرگازی , مقایسه کولرگازی و کولر آبی آشنا شویم .
کولرگازی یکی از سیستم های خنک کننده است زیرا به سرعت از گرمای محیط می
کاهد در این مقاله می خواهیم چگونگی سرماسازی انواع کولرگازی و مزایا و معایبش را
نسبت به کولر آبی بازگو کنیم پس با ما همراه باشید.
چگونگی سرماسازی کولرگازی:
در کولرگازی ، همانند یخچال ، از فرایند تبدیل گاز به مایع به وسیله افزایش فشار و در
نتیجه تولید سرما که در اثر تبدیل مایع به گاز ایجاد می شود استفاده می شود .
کولرگازی
این دستگاه عمدتاً از یک بخار کننده که وظیفه اش جذب گرمای هواست ، یک کمپرسور
که وظیفه اش افزایش دمای بخار ماده سرمازاست ، یک کندانسور و یک دمنده تشکیل
شده است . در بعضی برندها کولرگازی دارای مصرف بالای انرژی است.
.
انواع کولرگازی :
کولرگازی معمولا در سه مدل ساخته می شوند :
کولرگازی یک تکه یا پنجره ای
کولرگازی دوتکه (اسپیلیت)
کولرگازی پرتابل(قابل حمل)
در کولرگازی یک تکه ای یا پشت پنجره ای به ابعاد پنجره و کولرگازی دقت فرمایید
کولرگازی یک تکه دیواری ، یا پشت پنجره ای ، خیلی متداول و مورد توجه می باشد و
به آسانی در داخل قاب پنجره نصب می شود . ولی به علت نوع کمپرسور آن مصرف برق
بیشتری به انواع دیگر آن دارد .
ولی در کولرگازی که دو تکه هستند در هنگام خرید به دستگاه خارجی و محل نصب آن
و چگونگی اتصال آن ها به هم را هم مدنظر قرار دهید.
مقایسه کولرگازی و کولر آبی
کولرگازی برخلاف کولر آبی رطوبت محیط را افزایش نمی دهد پس در مناطق مرطوب
کارایی زیادی می توانند داشته باشند . از این جهت برای محیط های شرجی بسیار مناسب
است .
کولرگازی نام مصطلح فارسی است که به کلیه دستگاه های شامل چرخه سرمایش مبتنی
بر تراکم و انبساط گاز اطلاق می شود . نام انگلیسی این گونه تجهیزات Air conditioner است .
سیستم های سرمایشی موجود در ایران و مصارف برق آنها سیستم های سرمایشی که در
ایران مورد استفاده قرار می گیرند در نقاط مختلف متفاوت می باشند . از جمله این
سیستم ها که عمدتا در مناطق جنوب وشمال کشور به علت آب و هوای گرم و مرطوب
مورد استفاده قرار میگیرند ، کولرگازی می باشد .
حدود 70 درصد از خانوارهای ایرانی در فصل گرما از کولر آبی و کولرگازی برای خنک
کردن محیط زندگی خود استفاده می کنند. توان کولر های آبی در حدود 500 وات و در
مورد کولرگازی بالغ بر 2000 وات است .
کولر های آبی در مناطقی که رطوبت هوا بالا است ، مانند شمال و جنوب کشور از کارایی
خوبی برخوردار نیستند ، لذا در این مناطق از کولرگازی به طور گسترده استفاده می شود
در مورد کولر های آبی نیز می توانید با رعایت مواردی مثل سایه بان مناسب برای کولر و
استفاده از دور کند به جای روشن و خاموش کردن های پی در پی و استفاده از دور تند
می توانید مصرف برق این کولر ها را تا حد قابل توجهی کاهش دهید .
در ضمن تفاوت اصلی کولرگازی و کولر آبی علاوه بر ساختار و نظام کاری آنها نبود
ترموستات در سیستم کنترلی کولر آبی می باشد که بتواند زمان روشن بودن کولر را با
توجه به دمای محیط مدیریت کند که این خود عیب بزرگی محسوب می شود و سبب می
شود تا در فصول گرم مثل تابستان به علت روشن ماندن کولر آبی در تمامی ساعات شب
سبب سرماخوردگی و بیماری افراد استفاده کننده از این نوع کولر شود که البته
کولرگازی این مشکل را ندارد و خوشبختانه این مشکل با استفاده از کلید هوشمند کولر
آبی قابل حل می باشد.
مصرف بالای انرژی الکتریکی در کولرگازی ، اهمیت بهینه سازی و کنترل مصرف انرژی
الکتریکی را در این وسایل ایجاب می نماید .
مقدار انرژی مصرفی در کولرگازی تابع عوامل مختلفی است که از مهمترین عوامل
تاٌثیرگذار بر مصرف انرژی الکتریکی کولرگازی می توان به محل نصب ، سرویس و
نگهداری مناسب و تناسب ظرفیت برودتی کولرگازی با فضای مورد استفاده (از لحاظ
مساحت ، دما ، رطوبت ) اشاره نمود.
توصیه های کاربردی :
1.برآورد ظرفیت مناسب
لازم است در موقع خرید کولرگازی به مساحت فضایی که نیاز به برودت دارد توجه
نماییم . در جدول زیر ظرفیت مورد نیاز کولرگازی به نسبت مساحت فضای مورد استفاده
، درج شده است :
ظرفیت BTU/h مساحت (مترمربع )
10-15 9000
10-15 10000
15-20 12000
15-25 14000
30-50 18000
40-80 24000
60-100 30000
چنانچه فضای مورد نظر آفتاب گیر باشد به ظرفیت های مندرج در بالا 10 درصد اضافه
می گردد واگر فضای مورد نظر سایه باشد ، 10 درصد از ظرفیت مذکور کم خواهد شد و
چنانچه کولرگازی صرفا برای آشپزخانه بکار می رود ، می توان از یک رده بالاتر استفاده
کرد .
هنگام خرید ، کولرگازی را انتخاب کنید که دارای علامت استاندارد و برچیب انرژی باشد
و با توجه به برچسب انرژی دارای بالاترین درجه کارایی و بازدهی باشد.
نسبت انرژی E.E.r
نسبت توان خروجی به توان ورودی هر دستگاه برقی ، بازده انرژی خوانده می شود و در
کولرگازی این رقم از حاصل تقسیم ظرفیت سرمایشی کل به توان ورودی موثر ، به دست
می آید و به E.E.r موسوم است .
در هنگام خرید کولرگازی ، در کاتالوگ ان به ضریب E.E.r رتبه انرژی و کلاس
کولرگازی با توجه به شرایط اقلیمی منطقه توجه فرمایید . هر چه این شاخص ها بالاتر
باشند ، کارایی کولرگازی بیشتر است . برای کولرگازی های با ظرفیت کمتر از BTU/h2000 ، می بایست
E.E.r حداقل برابر 10/7 باشد .
2.نوع کمپرسور
کمپرسور مهم ترین قسمت کولرگازی است . در حال حاضر سه تکنولوژی برای ساخت
کمپرسور به کار می رود . جدول زیر ویژگی های هریک را نشان می دهد :
نوع کمپرسور تحمل حرارت مصرف برق میزان سرو صدا توان
پیستونی(reciprocal)+++++ + + کم و متوسط
اسکرول(scroll)+++++ ++++ +++++ بالا
روتاری(موشکی)++ ++++++ ++++++ کم تا زیاد
نتیجه میگیریم :
اگر در یک منطقه گرمسیری زندگی می کنید و به توان خنک کنندگی بالا ( بیش از 24000BTU) نیاز دارید ، کمپرسورهای اسکرول کولر گازی بهترین انتخاب هستند .
اگر در یک منطقه گرمسیری زندگی می کنید و به توان خنک کنندگی بالا ( بیش از 24000BTU) نیاز ندارید ، کمپرسورهای پیستونی بهترین انتخاب هستند ، چنانچه
کولر گازی را در محلی نصب می کنید که تابش مستقیم آفتاب ندارد و هوا به خوبی در
آن جریان دارد ، کمپرسورهای روتاری کولر گازی (از نوع تروپیکال) گزینه ی مناسبی هستند .
اگر در یک منطقه ی معتدل مرطوب زندگی می کنید ، کمپرسورهای روتاری کولر گازی گزینه
مناسبی هستند .
3.برند و کشور سازنده ی کولرگازی :
سراغ برندهای مطمئن بروید ، ولی همه چیز یک برند خوب و خرج کردن پول زیاد نیست
با توجه به جریان مصرفی بالا ، نصب کولرگازی باید توسط تکنسین مجرب صورت پذیرد
نصب اینورتر در کولرگازی پنجره ای باعث افزایش راندمان آنها می شود .
تمیز بودن کندانسور کولرگازی به لحاظ عبور جریان هوا تا میزان زیادی از جریان برق
مصرفی کولرگازی میکاهد .
نصب کندانسور کولرگازی در سایه باعث جلوگیری از اتلاف میزان قابل توجهی از انرژی
مصرفی آن ها خواهد شد .
در صورت امکان کولرگازی را در مسیر باد نصب کنید ، زیرا این کار باعث انتقال حرارت
بهتر در کندانسور شده و در نتیجه افزایش بازده و کاهش مصرف انرژی حاصل خواهد شد
سعی شود محوطه پشت کولرگازی دارای فضای مناسبی جهت گردش هوا باشد .
درزگیری مناسب اطراف کولرگازی ، قرار نداشتن در معرض تابش مستقیم خورشید ،
سرویس به موقع و تمیز نمودن فیلترهای هوا و رادیاتور ، تاًثیر به سزایی در کاهش
مصرف انرژی الکتریکی دارند .
در شهرهای جنوبی کشور که دارای آب و هوای بسیار گرم و مرطوب هستند ، کاشتن یک
اصله درخت در نزدیکی کولرگازی ، حدود 10 تا 15 درصد کاهش مصرف انرژی
الکتریکی را به همراه خواهد داشت . علاوه بر اینکه کاشتن درخت در مجاورت ساختمان
ها باعث زیبایی و عایق سرما و گرمای ساختمان نیز برمی گردد .
برق مصرفی کولرگازی همزمان با استفاده از لامپ های کم مصرف ( به دلیل تشعشع
حرارتی کمتر این لامپ ها ) به میزان قابل توجهی کاهش می یابد .
تمامی کولرگازی دارای درجه تنظیم دما (ترموستات) هستند . لذا با توجه به اینکه
بهترین درجه برودت منزل در فصل تابستانی بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد است ، می
بایست از سرد کردن بیش از حد محل سکونت خودداری کرد .
اتاق های خواب را از 25 درجه سانتی گراد سردتر نکنید .
استفاده بی مورد یا همزمان از وسایل خانگی گرمازا مانند اجاق ، سماور ، لامپ رشته ای
... باعث افزایش بارگرمایی محیط می شود ، که این امر زمان کار کولرگازی را جهت
رسیدن به برودت مطلوب ، افزایش داده و در نتیجه منجر به مصرف بیش از اندازه انرژی
الکتریکی در کولرگازی خواهد شد . بنابراین کارهایی نظیر پخت و پز ، اتوکشی و ... را در
ساعاتی انجام دهید که گرمای هوا کمتر است .
در تابستان معمولا سه منبع عمده گرمای ناخواسته در منزل وجود دارد که گرمای هوای
خارج که از طریق سقف و دیوار هدایت می شود ، گرمایی که از لامپ ها و لوازم خانگی
انتشار میابد ، و نور خورشید که از راه پنجره ها به داخل می تابد . با استفاده از سایه بان ،
پرده کرکره و یا پرده پارچه ای با رنگ روشن ، می توان نور خورشید را به سمت بیرون
منعکس کرد .
تعویض کمپرسور کولر های قدیمی و استفاده از کمپرسور پربازده برای افزایش بازده
کولرگازی مفید می باشد.
هنگام روشن بودن کولرگازی از بکارگیری دستگاه رطوبت گیر بپرهیزید ، زیرا رطوبت
گیر باعث افزایش حجم برودتی و کاربرد بیشتر کولرگازی می شود .
به ازای هر درجه کاهش دمای ترموستات کولرگازی ، حدود 3 تا 5 درصد از مصرف برق
می توان کاست.
با توجه به پارامترهای بالا لازم است به چند نکته اشاره کنیم تا نتیجه مطلوب را
بگیریم
توجه داشته باشید که بعد از انتخاب برند کولر گازی مورد نظرتان به سایت اینترنتی آن برند رفته و
کامل ترین اطلاعات را از این طریق کسب کنید .
موتور برخی کولرگازی برای مناطق جغرافیایی ساخته شده اند . مثلا برخی از آن ها ویژه
مناطق گرم و مرطوب هستند که قیمت بالاتری دارند .
اگر شما در جایی مثل تهران زندگی می کنید نیازی به این گونه کولرگازی ها ندارید .
پس قبل از خرید کولر گازی ، نوع استفاده را تعیین کنید تا دچار ضرر نشوید .
در هنگام خرید کولر گازی مراقب ضمانت نامه ها باشید و به تاریخ شروع آن دقت کنید با اینکه
محدوده ضمانت ها محدود است ولی مراقب باشید ضرر نکنید .
در هنگام خرید کولر گازی به خدمات پس از فروش و دفاتر آن ها ، میزان پشتیبانی کولر گازی ، دفترچه فارسی
وcd راهنما و از همه مهمتر مراکز مجاز نصب دقت فرمایید .
راهکارهای صرفه جویی انرژی کولرگازی در ایران
کولرگازی با توجه به راندمان و کارایی بالایی که دارد دستگاه پرمصرفی برخلاف تبلیغات
منفی که وجود دارد نیست و فقط مصرف برق دارد که با انتخاب یک مدل کم مصرف
راندمان بالا صرفه جویی زیادی می توان کرد اما کولر های آبی هم برق مصرف می کنند
هم آب و با توجه به کمبود آب در ایران استفاده از کولر های آبی منطقی نیست ، آن هم
در شرایطی که این کولر ها با فناوری قدیمی تولید شده و راندمان کمی دارند و جای
زیادی را اشغال می کنند و هیچ گونه امکاناتی که کولرگازی دارد را ندارند و با خود ،
آلودگی و صدا را به داخل اتاق آورده ، لازم است بدانید قیمت برق پس از قانون هدفمندی
یارانه ها افزایش یافته اما این میزان افزایش با صرفه جویی و درست مصرف کردن جبران
شده همچنین اسپیلت اینورتر توصیه می شود .
کولرگازی به خصوص نوع اسپیلت ( دوتکه ) که چند سالی است در ایران و دنیا رایج
شده اند ویژگی ها و قابلیت های زیادی داشته که به برخی از آن ها در زیر اشاره می کنیم :
انواع کولرگازی :
1.اسپیلت ها (دوتکه ها) 2.پنجره ای 3.پرتابل (قابل حمل)
انواع اسپیلت :
1. دیواری 2. ایستاده 3. سقفی زمینی ( زیر سقفی ) 4. کانالی ( داکتی ) 5. کاستی
اسپیلیت دیواری که بیشترین فروش و کارایی را دارد و معمولا در محیط
های مسکونی و اداری کوچک استفاده شده عمدتا از ظرفیت 7000 الی
36000بی تی یو بر ساعت تولید شده در نوع سرمایشی یا سرمایشی یا
گرمایشی .
انواع کمپرسور و سیستم ها در کولرگازی :
1. پیستونی : این کمپرسورها از ظرفیت 18000 تا 36000 بی تی یو
تولید شده و به خاطر صدای زیاد و مصرف بالا عمدتا دیگر تولید نشده و از
رده خارج می باشد .
2. روتاری : کمپرسورهای روتاری از ظرفیت 7000 الی 36000 بی تی یو
تولید شده و کم صدا و کم مصرف بوده و در هنگام تعویض کمپرسور و خرید
یک دستگاه جدید قیمت پایین تری دارند .
3. اسکرال : این کمپرسورها از ظرفیت 24000 الی 96000 بی تی یو
تولید شده و به دلیل صدای کم و قدرت بالا و مصرف پایین تر در مدل های
30000 و بالاتر کاربرد زیادی دارند که معروف ترین مارک ها کمپرسور
اسکرال کوپلند و یا دایکین می باشند . لازم به توضیح است کمپرسور
اسکرال به دلیل قدرت بالا در فاصله لوله کشی بین پانل و کندانسور
بیشترین میزان را می تواند پوشش دهد .
دو سیستم اصلی در کولرگازی و کمپرسور وجود دارد : 1. کمپرسور معمولی
یا دور ثابت 2. کمپرسور اینورتر یا دور متغیر
در کولرگازی دور ثابت همیشه کمپرسور با حداکثر توان کارکرده و هربار که
خاموش و روشن گردد توان زیادی مصرف می کند به اصطلاح آمپر می کشد
اما در نوع اینورتر یا دور متغیر بسته به دما و رطوبت محیط و همچنین
دمای تنظیم شده توسط کنترل دستی دور کمپرسور تغییر می کند و فقط
یک بار روشن و خاموش می شود در نتیجه چون با دور کم ( توان کم ) یا
متوسط و یا دور بالا ( توان حداکثر ) کارکرده و اضافه خاموش روشن نمی
شود ( اوتومات کردن و استارت اضافه ) مصرف کمتر و صدای کمتری دارد و
بین
40الی 60 درصد مصرف کمتر هرچند کمی قیمت بالاتری دارد .
رده انرژی و برچسب انرژی در کولرگازی :
رده و دسته بندی انرژی در دستگاههای برقی است 7 دسته بوده (A الی G
) که A کم مصرف ترین و پربازده ترین و G پرمصرف ترین و کم بازده ترین
است و رده انرژی A و B بهترین حالت ممکن است و از ابتدای سال 2011
میلادی ورود دستگاه ها با برچسب انرژی A و B مجاز بوده اما لازم است
بدانید برای کسب اطلاعات دقیق تر و به روز ، به اطلاعات فنی موجود در کاتالوگ های شرکت ها مراجعه کنید و سه عامل اصلی زیر را بسنجید و مقایسه نمایید :
1. وات مصرفی کولر گازی که باید کمتر باشد و همچنین ظرفیت خالص بالاتر
از ظرفیت اسمی
2. آمپر مصرفی که باید کمترین بوده که در برخی کاتالوگ ها فقط وات
مصرفی دیده می شود که آن عدد ( وات مصرفی ) را تقسیم بر 220 نمایید تا
آمپر مصرفی دستگاه مشخص شود .
3. نرخ بازدهی انرژی (EER) : که این فاکتور اصلی در برچسب انرژی
بوده و هرچی عدد بالاتری باشد نشان بهتر بودن است که از تقسیم وات
ظرفیت بر وات مصرفی حاصل شده و بین 2.20 تا 3.20 و بالاتر می باشد .
برای مثال برچسب A نرخ بازده انرژی آن 3.20 و بالاتر باید باشد و برچسب
B عدد نرخ بازده انرژی آن بین 3.300 تا 3.20 باید باشد . در واقع مهم
میزان بالای این عدد مهم است نه وات یا آمپر فقط .
مناطق آب و هوایی در انتخاب کولرگازی :
1.سردسیر 2.معتدل 3. گرم ومرطوب (حاره ای یا تروپیکال)
در ایران کولرگازی برای مناطق معتدل یا گرم وارد یا تولید می شود که
نوع معتدل ، T1 تا دمای 43 درجه و نوع حاره ای T3 تا دمای 52
درجه سانتیگراد قابلیت کارکرد دارد . کولر گازی می تواند در نوع حاره ای سرد و گرم تولید شود .
ویژگی ها و امکانات اصلی کولرگازی اسپیلت :
1.سرمایش بی نظیر
2. رطوبت گیری
3. زیبا و دکوراتیو
4. مجهز به فیلتر تصفیه هوا
5. ریموت کنترل دستی یا دیواری
6. کم حجم
7. امکان کمک گرمایش
8. عدم انتقال آلودگی از بیرون به داخل
9. کارایی بالا
10. تنظیمات ساعت و تایمر
11. گردش خودکار هوا
12. توزیع یکسان سرمایش در کل فضا
13. مصرف متوسط و مفید
****************
بارسرمایشی ساختمان دو نوع است :
1) بار واقعی ( بار فضا ) Actual
2) بار اسمی ( بار دستگاه ) Naminal
َAF * cfm * ( T 3 – T 2 ) =ً ًQ Actual = بار واقعی
َAF * cfm * ( T 1 – T 2 ) =ً ً = Q Naminalبار اسمی
ضریب هواست وبه ارتفاع از سطح دریا بستگی داردAF=
هوای ورودی به کویل T 1 =
هوای خروجی از کویل ( ورودی به فضا) T 2 =
هوای برگشتی از فضا ( طرح داخل) T 3 =
*برای محاسبه بار سرمایشی 3 روش محاسباتی وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
1- محاسبه بار سرمایشی بر اساس نوع کاربری و مساحت فضا و طرح داخل و خارج
2- محاسبه بار سرمایشی بر اساس میزان هوای تازه و شرایط اقلیم منطقه
3- محاسبه بار سرمایشی بر اساس حجم فضا
جدول (( 1-A
AF ضریب هوا |
Elevation ارتفاع از سطح دریا ( فوت ) |
1.08 |
0 |
1.04 |
1000 |
1.01 |
2000 |
0.97 |
3000 |
0.93 |
4000 |
0.87 |
5000 |
0.83 |
6000 |
0.81 |
7000 |
0.80 |
8000 |
0.77 |
9000 |
0.74 |
10000 |
1- محاسبه بار سرمایشی بر اساس نوع کاربری و مساحت فضا و طرح داخل و خارج :
الف) مساحت فضا را بر حسب متر مربع بدست می آوریم
ب) شرایط دمای طرح داخل و خارج منطقه را از جدول شرایط اقلیم استخراج می کنیم
ج) ارتفاع از سطح دریا را برای شهر مورد نظر از جدول ( 1- A ) برحسب فوت مشخص می کنیم
د) ضریب بار برودتی CLF رااز جدول ( 2 – A ) پیدا می کنیم
جدول (( 2-A
CLF cfm Ft 2 |
نوع کاربری فضا |
1 |
ساختمان مسکونی – آپارتمان
|
1.2 |
ساختمان اداری - تجاری
|
1.5 |
محیط های آموزشی – مدارس
|
2 |
محیط های درمانی – بیمارستان ( اتاق بیماران)
|
2.5 |
ساختمان چند منظوره – مجتمع ها – فروشگاه های بزرگ
|
مقدار بار برودتی را از رابطه زیر بدست می آوریم :
Q= 11 * AF * CLF * Area * ( Xto+ Y ti – 55)
مثال: مقدار بار برودتی برای یک ساختمان اداری واقع در شهر تهران را که زیر بنای مفید آن 100
متر مربع است محاسبه نمایید.
Q = 11 * 0.93 * 1.2 * 100 * ( 0.2 * 102 + 0.8 * 75 – 55 ) =31181 Btu/h
تن تبرید Q = 26 RT
درجه فارنهایت To = 102
ضریب هوا Af = 0.93
ضریب بار برودتی CLF = 1.2
دسته بندی : محاسبه بار سرمایشی
2- محاسبه بار سر مایشی بر اساس میزان هوای تازه وشرایط اقلیم منطقه :
می توانیم بار برودتی یک ساختمان را بر اساس میزان هوای تازه مورد نیاز آن ساختمان با در نظر
گرفتن شرایط اقلیم ایران و نوع کاربری آن ساختمان از فرمول زیر محاسبه نماییم :
Q = 16.6 * AF * Area * ( KX + 22 )
در صورتی می توانیم از رابطه فوق استفاده کنیم که درجه حرارت خشک هوای طرح داخل بین 76f
تا 80f باشد .
ضریب هواست که به ارتفاع از سطح دریا برای منطقه ای که ساختمان در آنجا واقع است بستگی دارد که از جدول ( 1-A ) استخراج می شود= AF
ضریبی که به شرایط اقلیم منطقه مورد نظر بستگی دارد که از جدول ( 3 – A ) استخراج می شود K =
مساحت ساختمان بر حسب متر مربع Area =
درصد هوای تازه X =
جدول (( 3 -A
K
|
درجه حرارت خشک هوای خارج در تابستان بر حسب درجه فارنهایت |
23 |
95- 100 |
28 |
101 - 105 |
32 |
106 - 110 |
38 |
111 - 115 |
43 |
116 - 120 |
48 |
121 - 125 |
53 |
126 - 130 |
مثال یک :
بار سرمایی اتاق عملی در یک بیمارستان به مساحت 50 متر مربع را برای شرایط Full fresh air
و بار سرمایی اتاق بستری بیماران در همین بیمارستان به مساحت 50 متر مربع را برای شرایط 20%
هوای تازه بدست آورید .( بیمارستان مذکوردر نهران واقع است ) .
Full fresh air = Q = 16.6 * 0.93 * 50 * ( 23 * 1 + 22 ) = 34735.5 Btu / h
تن تبرید Q = 2.9 RT
fresh air 20% = Q = 16.6 * 0.93 * 50 * ( 23 * 0.2 + 22 ) = 20532.5 Btu / h
تن تبرید Q = 1. 7 RT
مثال دو :
کلاس درسی را با ابعاد 30 * 25 فوت مربع و ارتفاع 10 فوت در نظر بگیرید .این کلاس شامل:
بیست دانش آموز است و در شمال کشور واقع شده است . درجه حرارت خشک طرح داخل 78f
و درجه حرارت خشک طرح خارج 95f و رطوبت نسبی طرح خارج 80% است بار برودتی
واقعی و اسمی فضا را بدست آورید .
Actual = بار واقعی = بار فضا = در اثر عواملی از قبیل تابش خورشید به جدارهای خارجی – بارهای داخلی – نفوذ هوای خارج بوجود می آید
Naminal = بار اسمی = بار دستگاه = ظر فیت کویل دستگاه تهویه مطبوع است که با توجه به میزان هوای تازه و شرایط طرح خارج تعیین می گردد
پس از محاسبه مقدار هوای تازه مورد نیاز هر فضا بار Actual بار واقعی فضا را از فرمول زیرمحاسبه
می کنیم :
( درجه حرارت خروجی از کویل - درجه حرارت خشک طرح داخل Q = AF * Cfm * Delta T (
چون کلا س درس در منطقه اقلیم شما ل کشور است پس : AF = 1.08 و Clf = 1.5
cfm 105 cfm 105
Clf = ----------- = ----------- = ----------- = ----------- = cfm=1125
Ft2 1.5 ( 30 * 25) 1.5
در نتیجه بار واقعی فضا برابر است با :
Q = Af * Cfm * Delta T = 1.08 *1125 * ( 78 – 55 ) = 27945 Btu / h
بار اسمی = با ر واقعی + بار نهان ناشی از هوا + با ر محسوس
تعداد نفرات کلاس = 20 نفر
میزان هوای تازه مورد نیاز برای کلاس درس = 15 cfm / person
بار محسوس ناشی اطز هوای تازه = Q = 1.08 * 300 * ( 95-55) = 12960 Btu /h
بار نها ن ناشی اطز هوای تازه = Q = 4840 * Cfm * Delta w = 4840 * 300 * ( 0.029 - .009 ) = 29040Bty / h
در محاسبه بار نهان = Delta w از چارت سایکرومتریک با در دست داشتن db = 95f و Rh= 80%
W = 0.029 است و برای هوای خروجی کویل db = 55f و Rh % مقدار 0. 009 w = بدست
می آید. بنابر این بار اسمی فضا از جمع بارهای قبلی بدست می آید
Q = 27945+ 12960 + 29040 = 69945 Btu / h = 5.8 RT
3- محاسبه بار سرمایشی بر اساس حجم فضا :
هنگامی که ارتفاع کف تا سقف یک ساختما ن از حد معمول 3 m بیشتر شود و محاسبه بار سرمایی آ ن بر
اساس مساحت ساختمان قابل اعتبار نمی باشد زیرا با افزایش ارتفاع یک ساختمان حجم آن نیز افزایش یافته
و به مقدار جریان هوای بیشتری جهت تامین شرایط آسایش نیاز می باشد و در نتیجه حجم هوای بیشتری باید
از کویل سرمایی دستگاه هواساز عبور کند تا این شرایط را ایفا نماید برای این منظور چنانچه در جداره های
خارجی یک ساختمان از عایق های معمولی استفاده شده باشد و درصد استفاده از روشنایی – افراد و سایر
تجهیزات در آن متوسط باشد از رابطه سر انگشتی زیر می توانیم بار سرمایی یک ساختمان را محاسبه نماییم:
Q ( Btu / h ) = 6.16 * V * AF * K
حجم فضا برحسب متر مکعب V =
ضریب هوا از جدول ( 1 – A ) AF =
ضریب شرایط اقلیم منطقه از جدول ( 4 – A ) K =
جد ول ( 4 – A )
K
|
درجه حرارت خشک هوای خارج در تابستان بر حسب درجه فارنهایت |
25 |
95- 100 |
26 |
101 - 105 |
27 |
106 - 110 |
28 |
111 - 115 |
29 |
116 - 120 |
30 |
121 - 125 |
مثال :
مقدار بار سرمایی یک واحد صنعتی به مساحت 500 متر مربع و ارتفاع 6m را بدست
آورید . این ساختمان در تهران واقع شده است .
Q = 6.16 * 500 * 6 * 0.93 * 25 = 249660 Btu / h
Q = 35.8 TON
مهندس محمد اسماعیلی